Overmatig schermgebruik kan je gezondheid op een breed spectrum schaden, van ogen en lichaamshouding tot slaap en mentaal welzijn. Daarom geven we je een aantal tips en technieken om je schermtijd wat te beperken, zowel voor Windows als voor mobiele apparaten (Android en iOS).

Wie nagaat welke gevolgen langdurig en frequent schermgebruik op de gezondheid heeft, stuit al snel op weinig geruststellende termen als CVS, asthenopie, cervicale spondylose, circadiaanse ritmestoornis, insomnia, RSI, CTD, metabool syndroom, enzovoort. Om dergelijke klachten te voorkomen, is het verstandig om regelmatig schermvrije rustpauzes in te lassen. Lukt dat je niet zo goed, dan zijn er diverse technieken en tools om je hierbij te ondersteunen. We starten met tips voor Windows en bekijken daarna handige oplossingen voor mobiele apparaten. Vergeet ook niet je computerscherm op ooghoogte te plaatsen, op ongeveer een armlengte afstand. Meer van dit soort tips lees je in het artikel: Tips en tools voor het gebruik van je monitor.

Windows Klok

In Windows kun je de ingebouwde Klok-app gebruiken om de Pomodoro-techniek toe te passen, waarmee je je concentratie kunt verhogen door werktijd op te delen in intervallen van ongeveer 25 minuten, gevolgd door een korte pauze. Open de app, kies Focussessies en stel de timer in op 26 minuten, zodat automatisch een pauze van 5 minuten wordt ingepland. Laat het vinkje bij Pauzes overslaan uitgeschakeld en klik op Focussessie starten. Andere Pomodoro-opties zijn bijvoorbeeld de online app TomatoTimer.

Pomodoro-timemanagement via de ingebouwde Klok-app.

Microsoft Family Safety

Een andere nuttige tool is Microsoft Family Safety. Hiervoor is een Microsoft-account vereist, maar het programma is goed in Windows geïntegreerd. Ga naar Instellingen in Windows, kies Accounts en daarna Familie. Klik op Iemand toevoegen om het Microsoft-account van een gezinslid toe te voegen.

Vervolgens log je zelf in op https://account.microsoft.com/family/home om de ingestelde familie-accounts te beheren. Hier kun je bijvoorbeeld de functies Activiteitenoverzicht en Limieten inschakelen om na te gaan hoeveel tijd er aan welke apps wordt besteed en om de dagelijkse schermtijd te beperken.

ActivityWatch

Een krachtige, gratis opensource-tool om bij te houden hoeveel tijd je aan applicaties besteedt, is ActivityWatch, beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android. Na installatie draait er een webserver waarmee je het dashboard kunt openen via http://localhost:5600. Klik bovenaan op Activity en vervolgens op Summary voor een overzicht van de gebruikte applicaties en geopende vensters. Je kunt de tijdsperiode afbakenen en filters instellen, bijvoorbeeld voor zelf gedefinieerde categorieën in Settings. Om te zien hoeveel tijd je op websites doorbrengt, installeer je de browserplug-in ActivityWatch web Watcher, te vinden in de Chrome- en Firefox-webstores. Deze plug-in toont de bezochte sites op het Activity / Browser-tabblad van je dashboard.

Het dashboard bevat ook de knoppen Timeline (die geregistreerde activiteiten op een tijdlijn plaatst) en Stopwatch (een eenvoudige module voor het meten van de looptijd van een project).

Andere krachtige apps voor schermtijdregistratie zijn RescueTime en ManicTime, maar deze zijn helaas niet langer gratis na een proefperiode.

Op het dashboard krijg je een gedetailleerd overzicht van de gebruikte toepassingen.

Android

Veel gebruikers zijn sterk gehecht aan hun smartphone, vaak zelfs meer dan aan hun desktop of laptop. Gelukkig zijn er op mobiele apparaten ingebouwde functies om je schermtijd te monitoren en te beperken.

Op Android vind je onder Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht een overzichtelijke sectie. Kies Activiteitsdetails weergeven voor een gedetailleerd historisch overzicht van je schermtijd per app. Met App-limieten kun je tijdslimieten per app instellen, en de Bedtijdstand zorgt voor een rustige slaapomgeving door de telefoon stil te zetten en de achtergrond te dimmen of in grijswaarden te zetten, binnen een door jou bepaalde periode. De Focusmode blokkeert tijdelijk afleidende apps, zodat je beter kunt focussen op je taken. Daarnaast is er een heuse ouderlijk toezichtmodule om de schermtijd van kinderen te monitoren en beperken.

iOS

Ook iOS (vanaf versie 12) biedt uitgebreide schermtijdopties per app via Instellingen / Schermtijd, waar je dagelijkse app-limieten en apparaatvrije tijd (downtime) kunt instellen, zodat specifieke apps worden geblokkeerd tijdens rusttijden. Met focusmodi beperk je meldingen op basis van activiteit, zoals werk, slaap of ontspanning, voor een doelgerichte en rustige omgeving.

Ook iOS heeft enkele ingebouwde functies voor schermbeheer.

Apps om schermtijd te beperken

Er zijn diverse apps beschikbaar die je schermgebruik op Android en iOS kunnen beheren en optimaliseren. Voor Android vermelden we graag StayFree (ST Pulse), verkrijgbaar in de Play Store. StayFree biedt een helder overzicht van je dagelijkse schermtijd met mooie grafieken. Je kunt jezelf vergelijken met andere gebruikers en afleidende apps en websites blokkeren. StayFree is inmiddels ook beschikbaar als desktopapp voor Windows, macOS en Linux en als browserplug-in voor verschillende browsers. Door apps te koppelen via een QR- of cijfercode kun je het schermgebruik op meerdere apparaten vanuit een dashboard beheren.

Een andere nuttige Android-app is YourHour (Mindefy Labs), ook beschikbaar in de Play Store. YourHour geeft regelmatig schermtijdrapporten en daagt je uit je favoriete apps minder te gebruiken met 'challenges', zoals 2 Hours No Phone of 10 Minutes Diet Challenge (waarbij je een app slechts 10 minuten in 24 uur mag gebruiken). Gepersonaliseerde uitdagingen zijn beschikbaar in de Premium-versie.

De app Forest (Seekrtech), eveneens te vinden in de Play Store, werkt met een beloningssysteem. Wanneer je de app opent en je telefoon niet gebruikt, groeit er een virtuele boom op je scherm. Blijf je van je telefoon af, dan ontwikkelt zich een heel bos, wat motiveert om je schermtijd te beperken.

De app Forest is eveneens beschikbaar voor iOS, met dezelfde functionaliteit. Verder is er nog Flipd (Android én iOS). Deze app biedt verschillende focusstanden waarbij je kunt kiezen welke apps toegankelijk moeten blijven tijdens een ingestelde schermlimiet. Min of meer vergelijkbaar hiermee is OffScreen (MD Studio) voor iOS (eveneens beschikbaar in de officiële App Store), dat je tevens stimuleert allerlei activiteiten te ondernemen zonder je telefoon.

Met StayFree kun je je schermtijd op diverse apparaten vanuit een dashboard beheren (links: Windows; rechts: Android).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag zetten we de schijnwerpers op volautomatische espressomachines: vijf krachtpatsers die barista-level koffie combineren met een vriendelijke prijs.

Krups Sensation Milk EA9129

Op zoek naar een machine die moeiteloos schuimt én razendsnel een espresso levert? De Krups Sensation Milk EA9129 tilt je koffiemoment naar een hoger niveau met zes vooraf ingestelde specialiteiten, variërend van caffè latte tot ristretto. Achter het elegante, zwarte design schuilt de Barista Inside- & Milk Maestro-technologie, die automatisch de optimale verhouding koffie, melk en lucht bepaalt voor een perfect romige schuimkraag, zonder handmatig bijschenken. Zet 's ochtends in kwestie van seconden je favoriete cappuccino en geniet van consistente kwaliteit dankzij de 15 bar pomp en roestvrijstalen maalschijven.

Met een royaal waterreservoir van 1,7 liter en een bonenreservoir van 260 gram hoef je niet constant bij te vullen. De intelligente maler beschikt over meerdere standen, zodat je de maling eenvoudig afstemt op de boon én jouw smaakvoorkeur. Bovendien zorgt de energiezuinige Eco-stand voor een lager verbruik tussen gebruiksmomenten.

Philips Series 3300 LatteGo EP3347/90

Voor de snelle koffieliefhebber is de Philips LatteGo EP3347/90 een ideaal startschot. Dankzij het innovatieve LatteGo-systeem komen melk en lucht eerst apart samen en wordt het zijdezachte schuim pas bij de laatste stap toegevoegd, wat zorgt voor een extra romige textuur. Met één druk op de knop zet je vier klassiekers (espresso, koffie, cappuccino en latte macchiato) en schroef je via het 2,5-inch leddisplay eenvoudig aan sterkte en temperatuur.

De reiniging van het melksysteem is binnen 15 seconden gepiept: houd de onderdelen onder de kraan of zet ze in de vaatwasser en klaar is Kees. Met 12 maalgradaties en drie temperatuurinstellingen experimenteer je moeiteloos met smaken en koffiesterktes. Het bonenreservoir van 275 gram en het melkreservoir van 0,26 liter geven je voldoende speelruimte voor meerdere kopjes achter elkaar.

De’Longhi Magnifica Evo Next ECAM 310.60.GB

Variatie en gemak vormen het hart van de De’Longhi Magnifica Evo Next. Kies uit vier one-touch recepten – van espresso tot café lungo – of pas zelf sterkte, hoeveelheid en temperatuur aan via het intuïtieve display. Het unieke LatteCrema-systeem creëert automatisch een fluweelzachte melkschuimlaag die tot de laatste druppel standhoudt.

Onder de motorkap vind je een krachtige 15 bar pomp en duurzame, verwijderbare zetgroep die je na elk gebruik eenvoudig schoonmaakt met een simpele spoelbeurt. Het waterreservoir telt 1,9 liter, terwijl de stalen maaldiscs 250 gram bonen met acht maalstanden perfect afstellen op jouw smaak. Dankzij het slimme ontkalkingsprogramma blijft je machine in topconditie zonder dat je eraan hoeft te denken.

Melitta Barista Smart T F830-101

Voor de ultieme personalisatie kies je de Melitta Barista Smart T. Sla tot vier eigen koffieprofielen op via het kleurendisplay of de Melitta Companion-app en zet in een handomdraai één van de achttien beschikbare koffiespecialiteiten. Wissel met twee afzonderlijke bonenreservoirs (TwinBean-systeem) eenvoudig tussen jouw favoriete melange en decaf.

Het stalen maalwerk doet zijn werk fluisterstil en nauwkeurig. Met de One Touch-melkfunctie ontstaat perfect opgeklopte melk met een druk op de knop. Het royale waterreservoir van 1,8 liter en de 270 gram bonentank bieden voldoende capaciteit voor gezinsgebruik of een drukke ochtend. Het automatische reinigings- en ontkalkprogramma, gecombineerd met de verwijderbare zetgroep en vaatwasserbestendige melkcontainer, maakt onderhoud bovendien kinderlijk eenvoudig.

Siemens EQ6 Plus s500

Met de Siemens EQ6 Plus S500 TE655203RW zet je met één druk twee kopjes tegelijk: van volle espresso tot romige cappuccino of flat white. Dankzij de dubbele zetgang krijgt je extra sterke koffie nét iets langer de tijd om alle smaken vrij te geven, zonder een bittere nasmaak.

Aanpasbare instellingen geven je volledige controle: bepaal exact hoeveel koffie en melk er in elk kopje gaat en sla twee favoriete combinaties op voor een vaste start van de dag. Het royale bonenreservoir (300 gram) en waterreservoir (1,7 liter) verminderen bijvulmomenten aanzienlijk.

De geïntegreerde maalmolen vergruist de bonen gelijkmatig, waardoor de smaakconsistentie hoog blijft en de onderdelen langer meegaan. Via het kleurenbeeldscherm selecteer je eenvoudig direct uit negen drankopties. Na elke bereiding spoelt het melksysteem zichzelf automatisch door, zodat onderhoud tot een minimum beperkt blijft.

Koffer? Check. Opladers? Check. Paspoort voor de derde keer gecontroleerd? Ook check. Maar voordat je de deur achter je dichttrekt: zorg dat je je huis fris achterlaat. En nee, dat betekent niet dat je een grote schoonmaak hoeft te houden. Maar loop even door elke kamer en doe een paar kleine dingen – dan kun je straks bij thuiskomst dat vakantiegevoel nog wat langer vasthouden. Fijne vakantie!

Lees ook: Zo maak je je koelkast klaar voor vakantie

Woonkamer

Begin met opruimen. Losse spullen op tafel, de afstandsbediening, lege glazen of rondslingerende post: leg ze op hun plek of berg ze tijdelijk op in een lade of mand. Stofzuig nog even goed, vooral onder de bank, waar kruimels zich graag verzamelen. Een schone vloer helpt ook tegen zilvervisjes of ander ongedierte.

Vergeet ook de stofzuiger zelf niet: vervang de zak of leeg de stofcontainer en controleer het filter. Als je een geurstaafje (Een wát? Kijk hier) in je stofzuiger gebruikt, doe er dan meteen een nieuwe in. Zo blijft je stofzuiger ook tijdens je afwezigheid lekker ruiken.

Laat de gordijnen niet helemaal open, maar doe ze ook niet helemaal dicht. Een beetje daglicht voorkomt mufheid en kan tegelijkertijd inbrekers afschrikken, omdat het dan lijkt of er gewoon iemand thuis is.  Zet eventueel een timer op een lamp om 's avonds licht te laten branden. Planten kun je bij elkaar zetten, dat houdt de luchtvochtigheid lokaal iets hoger en voorkomt uitdroging. Vraag iemand ze één keer water te geven als je langer dan een week wegblijft.

Je wilt natuurlijk niet je ramen open laten staan wanneer je er niet bent, maar het is wel belangrijk dat er wat frisse lucht in je huis kan komen. Heb je ventilatieroosters boven de ramen, zet die dan open (dat geldt voor alle kamers) Heb je die niet, zet dan in ieder geval de deuren in huis open, zodat er in ieder geval nog een beetje luchtcirculatie is.

Keuken

Ruim je koelkast op en gooi alles weg wat kan bederven tijdens je afwezigheid. Een bakje met baking soda of een halve citroen helpt tegen nare luchtjes. Check of er geen kruimels meer in de oven of magnetron liggen. Maak ook de prullenbak leeg en doe er een nieuwe zak erin. Je kunt daar wat waspoeder in doen of een paar wattenschijfjes gedrenkt in schoonmaakmiddel om te zorgen dat het fris blijft ruiken.

Laat geen vaat staan – ook geen koffiekopjes of pannen 'voor later'. Draai nog een laatste afwas en laat de deur van de vaatwasser daarna op een kier staan, zo voorkom je schimmel. Haal ook nog even een doekje door de gootsteen en spoel die goed door met heet water.

Slaapkamer

Verschoon je bed net voordat je weggaat. Er is weinig zo fijn als thuiskomen en meteen onder frisse lakens kunnen kruipen. Laat kleding niet los over een stoel hangen, maar leg het in de kast of gooi het in de wasmand. Kijk of je losse rommeltjes op je nachtkastje ergens in een la kwijt kunt of in een mandje. Haal even een stofdoek over de meubels en doe een snelle stofzuigbeurt.

Over wasmand gesproken: gooi daar geen natte spullen meer in. Dat gaat gegarandeerd muf ruiken. Draai eventueel nog een laatste was en hang die uit op een plek waar goed lucht circuleert, of gebruik een droogrek dat je in een goed geventileerde ruimte zet.

Badkamer

Maak je toilet en wastafel goed schoon. Controleer het doucheputje en haal eventueel haren of vuil weg. Stilstaand water in een verstopt putje kan snel muf worden. Heb je een bad? Giet dan wat warm water door de afvoer en verwijder vuil van de randen. Let ook op de randen van de douchedeur of -wand, waar vaak zeepresten blijven zitten. Alles wat je nu weghaalt, kan straks niet gaan stinken of aankoeken.

Giet daarna een scheutje chloor of ander wc-reinigingsmiddel in het toilet en laat dat gewoon staan. Dat voorkomt geurtjes. Zet ook hier zéker het ventilatierooster open (want: vochtige ruimte. Dat helpt zowel tegen schimmel als tegen vieze luchtjes.

Liggen er nog natte handdoeken? Draai dan nog even een laatste was en gooi daar ook meteen de badmat bij. Tot slot kun je in het badkamermeubel kun je een klein geurzakje leggen, bijvoorbeeld met lavendel of eucalyptus. Een natuurlijke luchtverfrisser, zodat je na je vakantie niet meteen begroet wordt door een muffe badkamerlucht.

Tot slot

Controleer nog één keer: zijn alle prullenbakken geleegd, staat er geen vieze vaat meer, zijn alle apparaten uitgeschakeld? Haal stekkers uit het stopcontact van apparaten die je niet nodig hebt – dat is veiliger én scheelt energie. Laat rolluiken of gordijnen gedeeltelijk open, zodat het huis een bewoonde indruk maakt. Zo, jij bent klaar om te gaan. Fijne vakantie!